Cuộc Cách Mạng Nền Tảng

Cuộc Cách Mạng Nền Tảng – Platform Revolution là cuốn sách tổng hợp về cuộc cách mạng thay đổi nền tảng khởi nghiệp trong mọi lĩnh vực trên toàn thế giới.

Buổi sáng thức dậy, bạn lướt Facebook xem newfeed của bạn bè, rồi nhanh chóng gọi một cuốc Uber đến công ty. Mọi thứ hôm nay khá thuận lợi, bạn hỏi cô đồng nghiệp muốn ăn gì và mở Now của Fooddy lên đặt vài món. Hai bạn nói về một cuốn sách mới – cuốn Cuộc Cách Mạng Nền Tảng, do Alpha Books vừa mới xuất bản. “Tớ muốn có nó ngay và luôn”. Bạn bấm điện thoại và Tikinow giao ngay sách chỉ trong vòng hai tiếng. Đó là một cuốn sách hay và bạn rất tâm đắc, bạn mở trang web Medium lên và viết vài dòng chia sẻ về quyển sách này cho mọi người.

Những cái tên được nhắc đến ở bên trên là: Facebook, Uber, Foody, Tiki, Medium. Bạn có biết được mối liên hệ giữa những công ty này là gì không?Câu trả lời là: tất cả các công ty đó đều hoạt động theo mô hình Platform-Nền tảng kết nối.

Rất nhiều công ty trên thế giới đã hoạt động theo mô hình Platform và nhanh chóng trở thành những công ty nhiều tỷ đô-la, đó là: Facebook, Airbnb, Amazon, Alibaba…

Vì sao mô hình Platform lại phát triển mạnh mẽ đến như vậy? Bí mật ở đây là gì? Hãy cùng chúng tôi giải mã những bí ẩn này cùng với “Platform Talks”, nơi hội tụ những founder, CEO của các công ty khởi nghiệp của Việt Nam. Họ là những con người đã bắt tay vào việc xây dựng nên những Platform của riêng mình, và họ cũng lấy cảm hứng từ những platform lớn trên thế giới. Họ sẽ chia sẻ những thành công cũng như những thất bại đã gặp phải khi xây dựng một Platform. Ngoài ra, họ cũng sẽ giải đáp những thắc mắc của chính bạn trong quá trình thực hiện. Và có lẽ vấn đề đau đầu nhất vẫn là cách giải quyết bài toán con gà - quả trứng.

Nền tảng (Platform) là gì?

Nói đến nền tảng hay “platform” là nói đến sự kết nối (connection) mà đặc trưng của nó là một hệ thống mạng lưới (network) kết nối các điểm nút (node). Xã hội loài người càng phát triển thì mạng lưới càng nhiều, càng đa dạng và từ đơn mạng chuyển sang song mạng rồi liên mạng. Có thể nhìn thấy mạng lưới ở khắp mọi nơi, từ mạng lưới điện, mạng lưới nước sạch, mạng viễn thông... cho tới các mạng lưới quan hệ như các hội đoàn hay các mạng xã hội. Hình ảnh rõ nét nhất của liên mạng chính là internet, một liên mạng quốc tế có thể kết nối các mạng lưới và các điểm nút mạng trên toàn thế giới với nhau. Và càng rõ nét hơn cả khi công nghệ thông tin đang vượt xa các giới hạn trước đây về tốc độ đường truyền, về khả năng lưu trữ, về năng lực xử lý và phân tích dữ liệu đã trở thành chìa khoá then chốt để mở mọi cánh cửa kết nối.

Có thể hình dung mỗi nền tảng (platform) là một hệ thống cung cấp các tính năng kết nối cho mạng lưới cùng với các dịch vụ được vận hành thông qua mạng lưới cung cấp tới các điểm nút mạng. Và đi cùng với sự đột phá của công nghệ thông tin là sự đột phá của các mô hình kinh doanh mới sử dụng nền tảng số (digital platform). Những câu chuyện như Facebook, Google, Amazon, Uber, AirBnB... đang xuất hiện ngày một nhiều. Mỗi một chiếc điện thoại di động hay một chiếc máy tính giúp mỗi người trở thành một điểm nút của rất nhiều các mạng lưới kết nối. Và rồi chỉ trong một thời gian ngắn nữa, tất cả các thiết bị điện, điện tử và thậm chí cả các vật dụng phi điện tử trong mỗi nhà, ở mỗi văn phòng và kể cả ngoài đường phố cũng sẽ trở thành các điểm nút của internet vạn vật (IoT). Năm 2020, thế giới sẽ có gần 21 tỷ điểm nút như vậy. Mọi thứ được vận hành qua các nền tảng (platform) và đa nền tảng (cross platform).

Airbnb: một công ty cung cấp dịch vụ lưu trú nhưng không sở hữu bất kỳ phòng ốc, nhân viên dọn phòng hay một số tiền khổng lồ để xây dựng khách sạn và nâng cấp cơ sở hạ tầng nào và sau 8 năm hoạt động, giá trị của nó dã đạt hơn 15 tỷ đô, hoạt động tại 119 quốc gia, phục vụ trên 10 triệu lượt khách; thành công của Airbnb khiến những tập đoàn khách sạn lớn cũng phải ghen tị. Quan trọng hơn, khi các khách sạn đã cháy phòng thì Airbnb vẫn có phòng và luôn sẵn sàng.

RelayRides: một startup khá mới mẻ trong dịch vụ vận chuyển, kết nối khách hàng với khách hàng bằng dịch vụ cho mượn xe. Khi bạn phải bay sang một thành phố khác trong vài ngày, thay vì phải đỗ xe ở sân bay và trả tiền cho chỗ đỗ xe đó thì RalayRides giúp bạn tiết kiệm khoản tiền này và kiếm thêm một khoản khác bằng cách cho hành khách bay đến thành phố của bạn thuê xe. Ai ai cũng có lợi, trừ những công ty cho thuê xe kiểu truyền thống như Herzt.

YouTube: các đài truyền hình phải xây dựng trường quay, thuê đội ngũ nhân viên hùng hậu; nhưng với YouTube, người dùng tự xây dựng nội dung cho kênh của họ và ảnh hưởng của nó lan rộng đến mức các kênh truyền hình lớn cũng phải xây dựng kênh riêng cho mình trên YouTube bên cạnh những kênh truyền thống của mình.

Điểm chung của tất cả những ví dụ trên chính là mô hình nền tảng, một cuộc cách mạng kinh doanh đang diễn ra khắp nơi trên thế giới. Trong mô hình này, những tương tác sinh giá trị giữa các nhà sản xuất bên ngoài và người tiêu dùng được tạo điều kiện để diễn ra trên một nền tảng cung cấp sẵn cơ sở hạ tầng mở, bất cứ ai cũng có thể tham gia và tuân theo các quy tắc của nhà cung cấp nền tảng. Mục tiêu cuối cùng của nền tảng là tạo sự tương hợp giữa những người sử dụng và giúp các giao dịch hàng hóa, dịch vụ diễn ra, từ đó cho phép tạo giá trị cho tất cả những người tham gia.

Cuộc chiến Uber, Grab và những hãng taxi truyền thống đang là một đề tài nóng ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trong vòng 5 năm họ đã xây dựng được một công ty trị giá 50 tỷ đô và có mặt trên 200 quốc gia dù không sở hữu bất kỳ một phương tiện giao thông nào.